Jurajskie Forum Dyskusyjne :: Zobacz wątek

Jurajskie Forum Dyskusyjne http://forumjurajskie.pl/

młyny wodne http://forumjurajskie.pl/viewtopic.php?f=1&t=2441	Strona 4 z 8

Autor:	tunia [ 17 cze 2008, 08:53 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
I o to wlasnie chodzilo, DZIEKI. Mam jeszcze pytanie, nie wiem jaka jest skala tej mapki ,nie wiem jaka jest odleglosc miedzy tymi mlynami przypuszczam , ze mlyn Pod Borem jest na Borowym Polu (linia kolejowa) - a ten drugi- czyzby po drugiej stronie drogi laczacej Z- cie z Wlodowicami ??? Do ktorego bardziej pasuje okreslenie : Mlyn pod wsia Rudniki ???

Autor:	tunia [ 18 cze 2008, 08:24 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
Do ZAM-a : strasznie mi wstyd , ale nie znalazlam mlynarza u Konopnickiej , ani zwierzecia rodzaju meskiego , ktore ma do czynienia z mieleniem.Pytalam nawet znajomych. Jedyne co znalazlam , to pan Mol. Byl jednak wlascicielem wiatraka - nie mlynu wodnego. "Dzieci szly do wiatraka Pana Mola , szukajac ....chyba .....parasola" ?

Autor:	mlody [ 18 cze 2008, 13:38 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
W tym przypadku MOL ma chyba związek z \|MOL\|ENDA

Autor:	tunia [ 18 cze 2008, 16:22 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
wlasnie to , o czym pisze Mlody oraz fakt , ze wiatrak - to w koncu tez mlyn przemawia , za MOLEM . Ale w dalszym ciagu nie wiem jak dzialalnosc MOLA ma sie do mielenia. Chociaz , gdyby tak dokladnie sie przyjrzec resztkom welny......

Autor:

Tom [ 23 cze 2008, 22:03 ]

Tytuł:

Re: młyny wodne

Witam! fajnie, że wątek był odświeżony i to o młyny okolic Mrzygłodu
tunia napisała:

Cytuj:

z Raka powstali Roki, Raczki , Rakowieccy i Rakowscy. Zauwazylam nastepujaca prawidlowosc, w okolicach Mrzyglodki (dka) duzo jest Raczkow

nazwisko Rak też się tu dziś spotyka, a dziękuję za wyjaśnienie - koło Nierady (przy drodze na Włodowice) jest osada która nazywa się "Roka" (spotkałem na jakiejś starszej mapie określenie "Roki") myślałem, że od nazwiska Rok, ale skoro tunia jest biegła w tej dziedzinie to pewnie ma rację.
A jest to ciekawy młyn (nr 1) - od dłuższego czasu nieczynny, ale zachowała się śruba mechanizmu napędowego.
W kierunku północnym od Mrzygłodu (Gruchla) na Parkoszowickim Potoku (nr 2) też miał znajdować się młyn - miejsce zagadkowe, bo wody w tym potoku mało, a brzegi dolinki dość strome; dziś trudno doszukać się śladów młyna w tamtym [zarośniętym] miejscu.
Na północny wschód od Mrzygłodu była osada zwana Mrzygłodzkim Dworem a od połowy XIX w (do dziś) nosi określenie Papiernia - oprócz młyna papierniczego działały w tamtym miejscu młyny zbożowe, jednak w końcu XIX w. na mapach brak znaków informujących o tej działalności; dopiero na mapie WIGu zaznaczono młyn przy zagrodzie na zakolu Warty. Dziś trudno dostać się w to miejsce (nr 3) przy ścieżkach dojazdowych ostrzeżenie o wejściu na teren prywatny, a od strony Ciszówki o tej porze roku trudno coś wypatrzyć z wysokiej skarpy (w dole widać tylko gęsty drzewostan). Zimą między jedną a drugą ścieżką od strony DW 793 wypatrzyłem ruiny zagrody, która istniała tam do pierwszej połowy XX w. (dość blisko ulicy, ale latem jest tam zbyt "gęsto" żeby zobaczyć), leżało w tych ruinach coś co przypominało żarno (fot. 3b). Nieco dalej na zachód zachowały się zabudowania młyna, który działał w minionym wieku (ostatnio był zaznaczony na mapie z ok 1985), jednak nie był to młyn wodny (nr 4).
Na Ciszówce, tuż nad Wartą przy ul Pięknej (nr 5) od dawna znajdował się młyn, którego pozostałością jest zarośnięta młynówka; na pewno pracował w latach 70. być może także w latach 80. później popadał w ruinę i zarastał - odszukałem dwa zdjęcia przedstawiające go od strony młynówki (wisiała jeszcze tabliczka informująca o godzinach przyjmowania i wydawania mąki - fot. "Ciszówka młyn1"). Nowy właściciel uprzątnął teren, ale niestety postanowił gruntownie wyremontować budynek

Załączniki:

fragment mapy Monarchii Austro-Węgierskiej arkusz 37-51

lazarus.jpg [ 95.44 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

fragment mapy WIG arkusz Żarki

wig.jpg [ 160.37 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

googlemaps.jpg [ 51.71 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

nr 1

Roka1.JPG [ 133.61 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

Roka2.JPG [ 77.44 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

ruiny zagrody niedaleko d. młyna (nr 3)

3a.JPG [ 176.18 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

3b.JPG [ 156.86 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

3c.JPG [ 158.83 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

nr 4 (sorry za nieudane ujęcie)

Papiernia.JPG [ 63.19 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

nr 5 - stan sprzed >5 lat

Ciszówka młyn1.jpg [ 101.57 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

Ciszówka młyn2.jpg [ 94.76 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

nr 5 - stan obecny (widok od ul. Pięknej)

Ciszówka młyn3.JPG [ 121.94 KiB | Przeglądane 9082 razy ]

Autor:	konto usunięte [ 24 cze 2008, 07:09 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
Do Tom(a): posłużyłeś się słowem "młynówka", ale jest jeszcze piękniejsze słowo, już całkowity archaizm, "młynnica".

Autor:	mlody [ 24 cze 2008, 09:55 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
Młyn a młyn to różnica. To samo było z reguły koło wodne.W okolicach Józefowa ( Ogrodzieniec) usytuowany był młyn zwany Folusz. Dwór w Papierni. Był tam folwark po jej likwidacji. Jego dzierżawca w połowie XIX wieku ściągał podatki i daniny jeszcze z okresu pańszczyzny na rzecz właściciela dóbr Poręba Mrzygłodzka. Zachowało się też zdjęcie samego młyna poniżej poziomu drogi biegnącej obok. Widać jedynie górną część budynku . "Wysyp" młynów to XVIII wiek. Można też zauważyć pewną powtarzającą się prawidłowość. Wcześniej młyny pełniące różne funkcje przemyslowe np krochmalnia z czasem stawały się młynami zbożowymi. Przykładem młyna zbożowego, który powstał w miejscu dawnej kuźnicy- wielkiego pieca hutniczego jest młyn w Mariance. Ciszówka być może podobny rodowód. Młynek, młynnica ale też i młynosek.

Autor:	konto usunięte [ 24 cze 2008, 11:34 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
"Młynek" i "młynosek" są ludowymi formami słowa "młyn" - charakterystyczne dla form ludowych deminutiva i zmazurzony formant -sek. "Młynnica" natomiast, to główne pomieszczenie w młynie.

Autor:	mlody [ 24 cze 2008, 12:13 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
Temat zaczyna się rozkręcać jak koło młyńskie i nabiera miarowego rytmu.

Autor:	tunia [ 24 cze 2008, 12:34 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
No wlasnie. Moja wiedza na temat mlynow jurajskich dzieki Wam rosnie , aczkolwiek tak do konca nie jestem jeszcze pewna czy znalazlam "ow wlasciwy" mlyn. Do Wlodowic , tzn w obrebie gminy nalezaly w XVIII i XIX wieku 3 mlyny : Stypa ( przyp. w ok . Gory WL. - tam znalazlam mlynarza o tym nazwisku) , Gruchta ( prawd, ten o ktorym pisal Tom ) i Rak , na potoku- rzeczce Rak . Prawdopodobnie jest to ten na Borowym Polu , gdzie jest Os. Mlynskie. Mam pytanie : kto wie w jaki sposob byly numerowane domy na poczatku XIX wieku w Wlodowicach i Rudnikach. ???? Gdzie mieszkal ow mlynarz Rak , ktory byl : - mlynarzem wlodowickim - w mlynie na gosp. zamieszkaly pod numerem 170 - wloscianin na mlynie pod wsia Rudniki zamieszkaly , pod nr 170 - w mlynie rudnickim pod nr 45 ?? Chodzi o jedna i te sama osobe- w czasie 1809- 1822 . Pozdrawiam

Autor:	mlody [ 24 cze 2008, 13:28 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
Jest taka mapa-plan Rudnik z 1869 z okresu uwłaszczenia . Chodzę za nią juz chyba rok ( co Rok to prorok). Trzeba będzie chyba jednak przypomnieć się.

Autor:

mlody [ 24 cze 2008, 15:41 ]

Tytuł:

Re: młyny wodne

No i wszystko jasne.
Do Raka należał młyn na rzeczce Rak obok fabryki na Borowym Polu. Ta część Borowego Pola + Osada Młyńska należały kiedyś do Rudnik. Był to młyn w którym tłoczono olej -olejarnia.
Twoi przodkowie sprzedali swoją osadę młyńską i powstała na niej Fabryka Hufnali.
Odnośnie numerów osad włościańskich to podałaś, jakbyśmy dzisiaj powiedzieli, numery działek. Należy pamiętać,że był to, w okresie o którym piszesz, jeszcze czas trójpolówki.
Niestety na mapie o której wspomniałem nie ma zaznaczonych tych osad, gdyż wynika z tego że znajdowały się one poza obszarem wsi. I Ty tylko możesz opowiedzieć nam czy była ona na gruntach dworskich czy już w tym czasie była ona własnością Twoich przodków .
Słowo włościanin można tłumaczyć jedno albo dwuznacznie. To by było na tyle.
Na Jurze o każdej porze "Roku" jest pięknie.
P.S.
Wcale bym się nie zdziwił gdyby ktoś z Twoich przodków pracował w tej fabryce.

Załączniki:

IMGP2055.JPG [ 34.08 KiB | Przeglądane 9584 razy ]

Autor:	Tom [ 24 cze 2008, 16:22 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
co do Stypy - na mapach w większych skalach jest nazwa "Stypa" bądź "Stypa Młyn" ale blisko Jaworznika (nad stawami, po lewej stronie drogi biegnącej w kierunku Helenówki), a oznaczenie młyna (bez nazwy) w tamtym rejonie pojawiło się już na mapie Monarchii Austro-Węgierskiej

Autor:	mlody [ 24 cze 2008, 16:29 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
a oznaczenie młyna (bez nazwy) w tamtym rejonie pojawiło się już na mapie Monarchii Austro-Węgierskiej. Tutaj Tom należy się małe sprostowanie.

Autor:	alkosander [ 24 cze 2008, 18:56 ]
Tytuł:	Re: młyny wodne
Do Waszych młynów się nie mieszam. Niech się Zawierciaki dochodzą we własnym gronie. Tematyka jako taka nie jest mi jednak obca ze względu na wykorzystanie siły wody w produkcji tekstylnej i papierniczej (wiadomo: Moesowie ) Stąd moja sugestia czy przypadkiem nazwa Stypa ,która się tu pojawiła nie ma swojego źródła w słowie stępa ? Stępy stosowane były w młynarstwie "ręcznym" a później,wraz z wykorzystaniem napędu mechanicznego w postaci koła wodnego,w sukiennictwie (folowanie czyli spilśnianie tkanin) ,w papiernictwie,w garbowaniu skór i w prymitywnej przeróbce rud.

Strona 4 z 8	Strefa czasowa: UTC + 1
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group http://www.phpbb.com/