Nie będę też siedział z założonymi rękami jak jakiś koleś będzie mnie nazywał "nawiedzony" Tyle w kwestii wyjaśnienia.
Zapraszam do ciekawej lektury:
Szkodliwość przyrodnicza i społeczna jazdy off-road, wybrane przykładyRuch pojazdów terenowych, w szczególności quadów i motocrossów, których wymiary i ogólne właściwości pozwalają poruszać się poza drogami, w szczególności w lasach, w górach, na mokradłach, torfowiskach, wydmach, które często stanowią obszary chronione powoduje szereg strat i zagrożeń:
* erozję powierzchni terenów o urozmaiconej rzeźbie terenowej, szczególnie silnie widoczną w terenach górzystych, gdzie lasy pełnią funkcje glebochronne, a poruszanie się quadami bądź motocyklami w drzewostanie powoduje zdzieranie wierzchniej warstwy ściółki, a to prowadzi do wymywania gleby aż do skały macierzystej w takim miejscu,
* niszczenie dróg gruntowych, miejsc podmokłych, torfowisk,
* niszczenie upraw leśnych,
* niszczenie runa leśnego, porostów, grzybów, zarówno grzybni, jak i owocników,
* płoszenie zwierząt, a nawet rozjeżdżanie tych zwierząt, które nie zdążą uciec, zwierzęta często z tego powodu porzucają swoje dotychczasowe siedliska, wybierając gorsze dla nich, ale spokojniejsze miejsca,
* zakłócanie spokoju i zagrożenie dla przebywających tam ludzi, którzy muszą uciekać przed pędzącymi pojazdami, gradem kamieni i grud ziemi lecących spod kół, zdarzają się nawet potrącenia osób postronnych,
* utratę walorów przyrodniczych i estetycznych miejsc, które powinny w niezakłócony sposób służyć celom wypoczynku i relaksu ludzi na łonie przyrody,
* niebezpieczeństwo zranienia kierowców pojazdów terenowych w momencie nagłego wtargnięcia na obszar prac leśnych (np. pozyskiwania drewna, zrywki).
* często pojazdy poruszają się po szlakach turystycznych przechodzących przez tereny należące do osób prywatnych, co może skutkować cofnięciem zgody na taki przebieg szlaku
Każde z działań takich, jak niszczenie dróg, młodników, runa leśnego, roślinności, płoszenie zwierząt, płoszenie ptactwa w okresie lęgowym, niszczenie źródlisk, torfowisk, niszczenie siedlisk płazów, gadów są to czyny zabronione przepisami ustaw o lasach i ochronie przyrody oraz sankcjonowane przez Kodeks Wykroczeń. Zagrażanie zdrowiu i życiu ludzi jest niedopuszczalne według norm życia społecznego, jest także naruszeniem przepisów Prawa o Ruchu Drogowym, którego przepisy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza drogami publicznymi, jeżeli jest to konieczne dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa uczestników tego ruchu. Z jazdą off-road, gdziekolwiek się ona nie odbywa, wiąże się zawsze niezwykle silna antropopresja. Jazda off-road ma niezwykle silny niszczący wpływ na przyrodę.
Przykłady niszczącego wpływu off-roadu na przyrodę i środowisko
Roślinność leśnych przydroży, runa leśnego, torfowisk, mokradeł
Jeżdżenie po leśnych drogach prowadzi do zniszczenia rosnących na przydrożach chronionych gatunków roślin, takich jak np. jeden z przydrożnych storczyków - kruszczyk szerokolistny. Jeżdżenie po lesie powodujące niszczenie runa leśnego i głębokie zniszczenia podłoża, prowadzi do zniszczenia innych gatunków storczyków, a także chronionych gatunków leśnych roślin, jak np. lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko, przylaszczczka pospolita, gatunki widłaków, paproci, mchów i wiele, wiele innych.
Na torfowiskach rosną ściśle chronione rosiczki, wełnianki pochwowata i wąskolistna, tłustosz pospolity i inne gatunki typowe dla takiego siedliska, a także wiele gatunków ściśle chronionych storczykowców. Storczykowce to taka grupa roślin, która jest szczególnie wyspecjalizowana w swoich przystosowaniach do środowiska, w którym rosną, m.in. do symbiozy z grzybami, które są niezbędne do skiełkowania nasion i wzrostu. Są też wysoko wyspecjalizowane jak chodzi o sposób zapylania poprzez bardzo specyficzną budowę ich kwiatów i specyficzne „sposoby” przyciągania owadów dziennych lub nocnych. Zniszczone stanowiska storczykowców praktycznie mogą się nie odnowić. Rozwój niektórych gatunków storczykowców do osiągnięcia zdolności wydawania nasion trwa do 10 lat. Rosiczki i tłustosze to z kolei niezmiernie ciekawa owadożerna grupa roślin. Rosiczki, wełnianki, tłustosze, gatunki storczykowców mogą rosnąć tylko i wyłącznie w takim biotopie, do jakiego są przystosowane. Zniszczenie ich środowiska, ich biotopu to śmierć dla tych roślin.
Leśnicy obserwują, że bagienko z rzadkimi roślinami po paru przejazdach kilku quadowców przestaje istnieć i nie pozostaje ani śladu po rzadkich i chronionych roślinach oraz po zamieszkujących je płazach.
Źródłem informacji o gatunkach roślin flory Polski objętych prawną ochroną jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną.
Grzyby, w tym porosty, lasów i miejsc podmokłych
Jeżdżenie po obszarach leśnych powodujące zniszczenia ściółki leśnej i głębokie zniszczenia gleby doprowadza do niszczenia grzybni, owocników grzybów, powoduje niszczenie porostów i zakłóca zachodzące w ściółce procesy powstawania próchnicy i włączania jej do gleby.
Wiele gatunków grzybów i porostów to gatunki nie tylko objęte ochroną ścisłą, jest też wiele gatunków zaliczanych do Czerwonych List gatunków rzadkich lub zagrożonych. Wiele gatunków grzybów to gatunki mikoryzowe, żyjące w specyficznej symbiozie z drzewami, ich występowanie jest konieczne dla prawidłowego funkcjonowania lasu, np. pomaga przetrwać drzewom okresy suszy. Inne gatunki grzybów to gatunki saprotroficzne konieczne dla prawidłowego obiegu materii w przyrodzie.
Niektórzy kojarzą grzyby głównie z jesienią, a tymczasem grzyby pojawiają się w ciągu całego roku, od wczesnej wiosny do późnej jesieni, a nawet w lekkie zimy. W czasie roztopów, w miejscach podmokłych pojawiają się objęte ścisłą ochroną gatunkową grzyby - czarka szakrłatna, smardzówka czeska. Jak sama nazwa wskazuje czarka szkarłatna ma kolor czerwony, kształt czarki, miseczki i ślicznie zdobi miejsce, w którym wyrasta. Smardzówkę trudniej dostrzec, ma kolor beżowy i zlewa się z otoczeniem. W lasach i borach pojawiają się na wiosnę ściśle chronione smardze, krążkowica żyłkowana, a także inne gatunki, jak np. krążkownica wrębiasta, piestrzenice kasztanowata i olbrzymia, twardnica bulwiasta, kubianka kotkowa i wiele innych. W następnych porach roku aż do zimy pojawiają się kolejne gatunki grzybów charakterystyczne dla poszczególnych pór roku, o specyficznych wymaganiach temperatury i wilgotności. Niektóre z nich wymagają chłodu, a wręcz przymrozków, jak występujące w lekkie zimy zimówki aksamitnotrzonowe (jadalne i bardzo zdrowe) czy buławki rurkowate. O każdej porze roku rosną gatunki grzybów ściśle chronionych. Niektóre gatunki porostów są tak wrażliwe i obecnie już tak rzadkie, że wymagają nawet tworzenia dla nich ochrony strefowej.
Źródłem informacji o gatunkach porostów i grzybów objętych ochroną ścisłą jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną.
Zwierzęta lasów i miejsc podmokłych
Hałas pojazdów terenowych straszy ptaki, co jest szczególnie dotkliwe w okresie lęgów i wychowu piskląt i obniża sukces lęgowy. Ptaki porzucają lęgi, a porzucenie lęgu to śmierć dla piskląt. Dla wielu gatunków ptaków takich jak bocian czarny, kania czarna, orlik krzykliwy i innych prowadzona jest ochrona strefowa, okres ochrony strefowej może trwać od początku stycznia do początku jesieni. Do strefy ochronnej ptaków nie wolno nawet wchodzić, a co dopiero wjeżdżać ryczącym pojazdem.
Hałas przestraszy także większe i drobniejsze ssaki, a dochodzi także do kuriozalnych „pościgów” za zającem. Jest wiele przypadków potrąceń zwierzyny leśnej. Płoszenie zwierząt prowadzi do tego, że wystraszone zwierzęta przenoszą się na spokojniejsze, ale ze względów biologicznych gorsze dla nich miejsca.
Jeżdżenie po miejscach podmokłych, ciekach wodnych, stawach, mokradłach, mokradełkach, bagnach i bagienkach powoduje niszczenie środowiska żyjących tam zwierząt typowych dla miejsc podmokłych.
Na mokradłach, torfowiskach, bagnach, bagienkach, przy ciekach wodnych żyją lub przybywają w okresie rozrodu płazy: ropuchy, żaby, np. żaba trawna, wodna, śmieszka, zwinka czy moczarowa, traszki (płazy ogoniaste).
Wszystkie gatunki polskich płazów są objęte ścisłą ochroną gatunkową (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną). Nie wolno ich bezmyślnie zabijać, łowić, oraz niszczyć środowisk, w których odbywają się ich gody.
Wczesną wiosną, często już w połowie marca płazy wychodzą ze swych zimowych kryjówek i kierują się do najbliższych zbiorników wodnych, stawów, mokradełek, oczek bagiennych, a nawet do kolein wypełnionych wodą. Można opisać te procesy na przykładzie traszek. Składają one jaja przylepiając je do roślin wodnych, a larwy żerują na roślinach wodnych i po trzech miesiącach przeobrażają się w młode traszki. Bywa i tak, że larwy zimują w wodzie na dnie tych stawów, czy mokradełek i dopiero w następnym roku przechodzą metamorfozę. Płazy są obecnie najbardziej zagrożoną wyginięciem gromadą bezkręgowców. Zrozumiałe i konieczne stają się wszelkie działania, mające na celu ochronę tych zwierząt. Zgodnie z dyrektywą siedliskową Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, ochronie podlegają także trasy ich wędrówek na gody oraz siedliska, tj. zbiorniki wodne oraz przylegające do nich tereny.
Roślinność, grzyby, zwierzęta miejsc piaszczystych
Miejsca piaszczyste, bory chrobotkowe, wydmy śródlądowe, czy nadmorskie, a nawet żwirownie także mają charakterystyczny dla siebie skład gatunkowy flory i fauny, czy to porostów (chrobotki, np. chrobotek koralkowy), roślin (murawy szczotlichowe, chroniona roślinność wydm nadmorskich, np. mikołajek nadmorski), czy piaskolubne gatunki grzybów (chronione berłóweczki, gwiazdosze i inne), gady - np. ściśle chroniona jaszczurka zwinka.
Krajobraz - miejsca o urozmaiconej rzeźbie terenu
Miejsca, które „świetnie służą” jeździe off-road z racji nachylenia terenu – np. wąwozy lub miejsca podmokłe – mokradła, torfowiska, koryta strumieni, są narażone na silną erozję i destrukcję. Aby to dostrzec wystarczy obejrzeć trasę rajdu przed i po przeprowadzeniu rajdu, a nawet tylko po rajdzie. Zniszczenia są ogromne. Zmiany nie ustąpią szybko, krajobraz ulega zniszczeniu, a przyroda będzie się długo regenerować. W miejsca zniszczone wkroczą gatunki obce dla danego miejsca, zmieni się skład flory, zmieni się skład fauny, a wszystko to nie pod wpływem naturalnych procesów przemian i sukcesji, tylko pod wpływem człowieka na quadzie, motocrossie, czy w samochodzie 4x4.
Szkodliwość społeczna
Jazda pojazdami typu quad, często brawurowa jest często powodem wypadków, niestety także z udziałem osób postronnych. Poniżej tylko kilka jaskrawych przykładów:
* e-beskidy.com: Motocyklista bezkarny na turystycznym szlaku
* motoryzacja.interia.pl: Quad. Rany szarpane i śmierć
* nowiny24: Siedemnastolatka quadem wjechała w drzewo, jest ranna
* gazeta.pl/wroclaw: Śmierć kobiety jadącej quadem. Przebił ją pręt
* 112.pl: Śmierć na quadzie w Poraju
* policja.pl: Cztery osoby poparzone po tym jak quad wjechał do baru
* beskidzkie.fora.pl: Wypadek na Hali Krupowej z udziałem motocykla krosowego
* gazeta.pl: Pirat-crossowiec potrącił turystów na szlaku
* scigacz.pl: Śmierć dziecka na quadzie!
Podsumowanie
Omówione powyżej rośliny, zwierzęta, grzyby, porosty lasów, miejsc podmokłych, miejsc piaszczystych to tylko nieliczne przykłady organizmów narażonych na niszczący wpływ off-roadu. Takich przykładów jest wiele, wiele więcej, można by całe książki o tym pisać. Wiele by można pisać o przyrodzie obszarów Natura 2000, ale już te wymienione wyżej przykłady powinny nakłonić do zastanowienia nad tym, ile szkód wyrządza off-road w lasach, na mokradłach, na torfowiskach, na bagnach, we wszystkich tych „ulubionych” przez off-roadowców miejscach, do których oni przywłaszczają sobie pierwszeństwo przed przyrodą. W swojej ignorancji, niewiedzy i nieznajomości przyrody off-roadowcy uznają, że w takich miejscach „nic nie ma”, a jest wręcz przeciwnie. A strat nie da się zrekompensować w żaden sposób …
Pamiętaj, strat przyrodniczych nie da się oszacować w pieniądzach, jeśli wyginie bocian czarny to już go po prostu nie będzie, jeśli wyginą płazy, żaby, traszki, ropuchy to już ich nie będzie, jeśli zanikną rosiczki, wełnianki, tłustosze to już ich nie będzie.
Odpowiedzialność
Podobnie jak nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności, tak nieznajomość przyrody nie zwalnia od odpowiedzialności za jej niszczenie. Na organizatorach imprez, użytkownikach torów, uczestnikach rajdów i innych imprez off-road spoczywa szczególna odpowiedzialność w tym zakresie. Mają oni szczególną możliwość i powinni mieć wręcz obowiązek edukowania i dyscyplinowania osób ze swojego środowiska.
Myśliwi muszą zdawać egzamin ze znajomości wykonywania polowania oraz zasad ochrony przyrody. Czy taka sama procedura nie powinna dotyczyć off-roadowców? Nie powinien mieć prawa prowadzenia pojazdu off-road człowiek, który nie przyswoił sobie wiedzy na temat gatunków roślin, grzybów, zwierząt podlegających ochronie prawnej, który nie przyswoił sobie zasad ochrony przyrody. Jeśli miałyby być wyznaczane trasy dla off-road, powinno to być poprzedzone oceną skutków przyrodniczych przeprowadzoną przez specjalistów przyrodników, konsultacją społeczną i akceptacją wszystkich właściwych urzędów, z Regionalnymi Dyrekcjami Ochrony Środowiska na czele.
Barbara grzybowisko.wordpress.com
Źródło:
http://www.stopquadom.pl/szkodliwosc/Michał napisał(a):
Odnośnie samej Pustyni - oczywiście są tam tereny cenne, ale również sporo jest terenów pozbawionych znaczących cech przyrodniczych. Oczywiście dało by się tam wyznaczyć część dla off-raodu oddaloną od pkt widokowych, ale do tego potrzeba współdziałania wszystkich zainteresowanych i mogło by to przynieść wymierne korzyści dla gminy.
Jeszcze raz i do znudzenia - określenia nielegalny off-road można użyć tylko i wyłącznie wobec jazdy po lasach i terenach objętych ochroną w postaci rezerwatów/PN. Oczywiście to uproszczenie, gdzie pomijamy wjazdy za zgodą zarządcy terenu.
Michał cały teren Pustyni Błędowskiej jest w Naturze 2000 więc na tym terenie takich rajdów nie można prowadzić.