Rozwó powiatu warianty :
WARIANT GÓRNICZY
Scenariusz optymistyczny
• W średnim horyzoncie czasu (12 – 18 miesięcy), podmioty zainteresowane eksploatacją wolframu, molibdenu i miedzi rozpoczną wspólne prace przygotowujące przedsięwzięcie.
• W ciągu najbliższych dwóch lat zostaną dokładnie udokumentowane złoża wolframu, molibdenu i miedzi na terenie Powiatu Myszkowskiego. Nastąpi oszacowanie ekonomicznej i ekologicznej opłacalności przedsięwzięcia. Wyniki analiz okażą się pomyślne, stając się podstawą do podjęcia decyzji o wydobyciu. Sporządzone zostaną odpowiednie biznes plany. Wynegocjowane zostaną zasady eksploatacji zadowalające zarówno dla inwestorów jak i społeczności lokalnej.
• Atrakcyjność przedsięwzięcia pozwoli na zainteresowanie nim podmiotów prywatnych i publicznych: prywatni inwestorzy, władze krajowe i wojewódzkie.
• Montaż środków finansowych oraz zastosowanie przez władze różnych szczebli odpowiednich instrumentów wspierających pozwolą na rozpoczęcie inwestycji. W przedsięwzięcie zostanie zaangażowany głównie kapitał prywatny. W przedsięwzięciu przewiduje się również możliwość udziału finansowego gmin i Powiatu.
• Do rozpoczęcia inwestycji (horyzont 2,5-3 lata) rozwój gmin i Powiatu będzie miał charakter doraźny i żywiołowy. Niepewne perspektywy będą rysowały się przed turystyką i rolnictwem. Inwestycja, w pierwszej fazie napotka na istotny opór ze strony pewnych grup społeczności lokalnej a zwłaszcza kręgów ekologicznych (nie tylko powiatowych, ale także wojewódzkich), które nie będą miały pełnego zaufania do planowanego przedsięwzięcia.
• Umiejętna kampania promocyjna przekona mieszkańców gmin i Powiatu co do bezpieczeństwa ekologicznego, wyeksponuje korzyści związane z utworzeniem miejsc pracy i zyskami finansowymi. Rozpocznie się proces powstawania małych i średnich przedsiębiorstw, które będą kooperantami powstającej kopalni.
• Zatrzymany zostanie proces migracji ludności, a liczba mieszkańców Powiatu zwiększy się, co z kolei spowoduje wzrost zainteresowania nabywaniem działek budowlanych.
• Rozwój gospodarczy obszaru zostanie oparty na kilku funkcjach. Władze lokalne będą stosowały wszelkie możliwe preferencje dla podtrzymania tradycyjnych działalności, dzięki temu w strukturach gospodarczych dużą rolę będą odgrywały usługi i handel, a także turystyka i rekreacja. Ich rozwój będzie oparty o zwiększony popyt generowany przez pracowników kopalni. Słabo natomiast będą rozwijały się usługi turystyczne i rekreacyjne adresowane do odbiorców spoza Powiatu.
• Nowa kopalnia od początku włączy się aktywnie w kreowanie procesów rozwoju lokalnego. Podjęte przez kopalnię działania, we wspólnym interesie Powiatu i kopalni, będą ukierunkowane na rozwój infrastruktury, edukacji i kultury.
• Osiągnięcie efektywności ekonomicznej nie będzie w żadnym wypadku dokonywane kosztem środowiska naturalnego. W kopalni będą wykorzystywane najnowocześniejsze technologie neutralizujące negatywne ekologicznie wpływy działalności wydobywczej.
• Rozwój górnictwa nie będzie traktowany jako stan docelowy. Nie zostaną zaniechane próby rozwoju innych gałęzi gospodarki. Powiat będzie stopniowo przygotowywał się na przejście do rozwoju wielofunkcyjnego.
Scenariusz pesymistyczny
Wariant górniczy pesymistyczny może przyjąć dwie formy, związane z wystąpieniem następujących zjawisk:
forma pierwsza – podjęcie decyzji o wydobyciu bez właściwego przygotowania,
forma druga – zaniechanie realizacji działań restrukturyzujących gospodarkę Powiatu w oczekiwaniu na budowę kopalni.
Forma pierwsza:
• Decyzja o budowie kopalni zostanie podjęta pospiesznie, w oparciu o niewystarczający materiał analityczny. Ograniczona konsultacja społeczna w połączeniu z brakiem działań promujących rozwój górnictwa na terenie Powiatu spowodują, że mieszkańcy nie będą przekonani o sensowności decyzji.
• Przez pewien okres Myszków może funkcjonować, w kraju a nawet za granicą, jako przykład poświęcenia środowiska naturalnego na rzecz przemysłu. Fakt ten będzie silnie nagłaśniany przez organizacje ekologiczne.
• Umowy pomiędzy władzami lokalnymi a inwestorami będą na tyle nieprecyzyjne, że nie będą pozwalały na egzekwowanie podjętych przez inwestorów zobowiązań.
• Duże zasoby bezrobotnych fachowców zwolnionych z kopalń Aglomeracji Górnośląskiej spowodują, że w kopalni nie będą zatrudnieni mieszkańcy Myszkowa i Powiatu, lecz osoby z zewnątrz (z innych miast). Nierozwiązane zostaną problemy lokalnego rynku pracy.
• Na rozwoju kopalni ucierpi wizerunek Myszkowa i Powiatu. Nie będzie to miejsce atrakcyjne z punktu widzenia turystyki i rekreacji. Równocześnie, zwiększy się popyt na usługi turystyczne i rekreacyjne, wypoczynek weekendowy ze strony pracowników kopalń. Jeżeli środowisko naturalne nie zostanie nadmiernie zdegradowane będą mogły rozwijać się, w ograniczonym zakresie, turystyka weekendowa i rekreacja. Wykluczona będzie jednak konkurencja z obszarami w otoczeniu, które będą bardziej atrakcyjne pod względem jakości środowiska.
• Naruszenie stosunków wodnych spowoduje, że wyraźnemu ograniczeniu ulegnie produkcja rolna. Utracone zostaną zasoby wody głębinowej. Środowisko zostanie skażone wodami pokopalnianymi.
• Stopniowo w trakcie eksploatacji złóż, kryteria ekonomiczne będą brały górę nad wymogami ekologicznymi. W krajobrazie Powiatu i tworzących go gmin pojawią się charakterystyczne cechy dla obszarów górniczych: hałdy, obniżenia terenu. Szkody górnicze przyczynią się do niszczenia urządzeń infrastruktury technicznej (drogi, sieci wodno-kanalizacyjne i gazowe) i substancji mieszkaniowej.
• Zwiększy się tempo zużywania nawierzchni dróg, ze względu na intensywny ruch kołowy. Wzrostowi ulegnie również poziom hałasu. Pogłębi się niewydolność systemów infrastruktury.
• Wysoka konkurencyjność wolframu, molibdenu i miedzi ze złóż światowych doprowadzi do sytuacji, w której kopalnia nie będzie mogła generować wystarczających środków na naprawę wyrządzonych przez siebie szkód. Równocześnie, w bieżącej działalności kopalni, na dalszy plan spychany będzie priorytet ekologiczny.
• Utracone zostaną tradycyjne cechy społeczności lokalnej (aktywność, przedsiębiorczość). Kwalifikacje i profil wykształcenia zostaną podporządkowane wymaganiom górnictwa. Podaż siły roboczej na rynku pracy będzie charakteryzowała wąska specjalizacja. Pracownikom kopalni trudno będzie zmienić pracę.
• Przy intensywnej eksploatacji dojść może do stosunkowo szybkiego (horyzont kilkunastu lat) wyczerpania złóż. Wraz z tym faktem, pojawi się konieczność restrukturyzacji gospodarki i powrót do problemów bieżących związanych z rynkiem pracy, brakiem zasobów do rozwoju nowych funkcji, niewystarczającym poziomem aktywności ekonomicznej mieszkańców.
• Gospodarka wszystkich gmin Powiatu zostanie całkowicie uzależniona od kopalni. Siła ekonomiczna i przetargowa kopalni będzie sprzyjała tworzeniu się monokultury przemysłowej powiatu. Dotychczasowe działalności będą ulegały stopniowemu zanikaniu co zmniejszy dynamikę powstawania małych przedsiębiorstw. Przetrwają jedynie przedsiębiorstwa handlowe i częściowo usługowe.
• Wobec istnienia silnego zaplecza przemysłu górniczego w aglomeracji górnośląskiej nie wykształci się w Pwiecie sektor małych i średnich przedsiębiorstw kooperujących z kopalnią.
• Pogarszający się stan ekologiczny Powiatu spowoduje spadek jago atrakcyjności dla inwestorów zainteresowanych rozwojem przedsiębiorstw opartych na nowoczesnych technologiach.
• Koniunktura na rynku surowcowym będzie się mocno odbijała na kondycji ekonomicznej Powiatu i tworzących go gmin. Niezrównoważona struktura gospodarki będzie stanowiła istotną barierę w procesie elastycznego dostosowania do zmian popytu na rynkach zewnętrznych.
Forma druga:
• W oczekiwaniu na budowę kopalni zaniechane zostaną szersze działania zmierzające do wspierania rozwoju innych dziedzin gospodarki. Kopalnia będzie traktowana jako panaceum na wszystkie problemy Powiatu.
• Proces negocjacji pomiędzy inwestorem, władzami lokalnymi, środowiskami ekologicznymi będzie się wydłużał, odsuwając realizację inwestycji na bliżej nieokreśloną przyszłość.
• Wstępne plany, harmonogramy realizacji (a nawet zawarte umowy) będą renegocjowane, korygowane, a termin realizacji inwestycji będzie przesuwany. Rozwój Powiatu zostanie zahamowany.
Scenariusz najbardziej prawdopodobny:
Poniższy scenariusz zakłada, że przeprowadzone badania złóż wszechstronnie uzasadnią racjonalność decyzji o wydobyciu (przekrój ekonomiczny, społeczny, ekologiczny).
• Po stwierdzeniu opłacalności eksploatacji rozpocznie się proces poszukiwania inwestorów. Będzie to proces długotrwały, w którym oprócz podmiotów gospodarczych udział wezmą przedstawiciele władz lokalnych, regionalnych i centralnych. Negocjacje będą trwały długo ze względu na wysoką kapitałochłonność przedsięwzięcia. Ścierać się będą racje polityczne, ekonomiczne i ekologiczne a ich wynik nie jest do końca przesądzony. Inwestycja powinna być atrakcyjna przede wszystkim dla województwa śląskiego. Jest ona bowiem w stanie wchłonąć część osób odchodzących z górnictwa oraz dostarczyć zleceń dla firm z otoczenia górnictwa.
• Pojawienie się wszelkich efektów związanych z kopalnią będzie mocno przesunięte w czasie. Natychmiastowym efektem będą jedynie protesty środowisk ekologicznych.
• Dojście inwestycji do skutku gwarantuje dostarczenie lokalnej gospodarce silnych impulsów rozwojowych. Na etapie budowy kopalni zaangażowane będą głównie firmy spoza Powiatu (wyspecjalizowane przedsiębiorstwa górnicze, geologiczne itp., które na terenie Powiatu nie występują), ale stopniowo zwiększać się będzie liczba mieszkańców Powiatu zatrudnionych przy realizacji inwestycji. W funkcjonującej kopalni pracować będą przede wszystkim mieszkańcy Powiatu. Należy jednak zaznaczyć, że jest to perspektywa dosyć odległa.
• Gospodarka Powiatu zostanie zdominowana przez górnictwo. Z jednej strony pomoże to w restrukturyzacji przedsiębiorstw i rolnictwa (dostarczy odpowiedniej liczby miejsc pracy), z drugiej zaś osłabi aktywność i przedsiębiorczość mieszkańców. Nie rozwiną się funkcje turystyczne.
• Sytuacja na rynku pracy powinna być bardzo dobra. Kopalnia i jej kooperanci powinni stwarzać odpowiednią liczbę nowych miejsc pracy. Można oczekiwać również - na skutek podwyższenia dochodów mieszkańców – sprzyjających warunków do rozwoju usług.
• Wraz z rozwojem kopalni mogą pogorszyć się warunki dla rozwoju pewnych funkcji gospodarczych. Rozczarowani mogą być przede wszystkim mieszkańcy wiążący swoją przyszłość z rozwojem turystyki, a zwłaszcza agroturystyki. Wysoka atrakcyjność turystyczna pobliskich obszarów będzie wykluczała ten kierunek rozwoju nawet przy zachowaniu przez kopalnię wszelkich norm ekologicznych.
• Zostanie ustalony nowy wizerunek Powiatu, jako obszaru przemysłowego, rozwijającego się dynamicznie, lecz monofunkcyjnego.
• W rozwoju Powiatu będą pojawiały się nieciągłości wynikające ze zmian w opłacalności wydobycia (zmiany koniunktury).
• Wraz z wyczerpywaniem złóż zacznie pojawiać się problem restrukturyzacji. Możliwe będzie jednak wcześniejsze przygotowanie się do tego procesu. Główną barierą może się wtedy okazać nowo ukształtowana wielkoprzemysłowa mentalność mieszkańców, wykluczająca przedsiębiorczość i samodzielność. Będzie to jednak problem przyszłości wykraczającej znacznie poza horyzont strategii.
• W rozpatrywanym horyzoncie strategicznym – jeżeli zasoby molibdenu, wolframu i miedzi okażą się wystarczająco duże – można myśleć jedynie o uruchomieniu kopalni w jej docelowej formie. Pełnia efektów inwestycji (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych) ujawni się dopiero pod koniec tego horyzontu, lub też będzie dotyczyła już czasu po roku 2010.
Powyższe scenariusze sygnalizują potencjalne szanse i zagrożenia. Wytyczają też kierunki myślenia o przyszłości Powiatu.
6.
WIZJA ROZWOJU POWIATU MYSZKOWSKIEGO
W
izja rozwoju Powiatu Myszkowskiego została wygenerowana przy założeniu, że strategiczne przemiany na tym obszarze zostaną przeprowadzone w horyzoncie czasowym sięgającym roku 2015. Prezentowana wizja zawiera najbardziej pożądane stany i wartości, do których należy dążyć w strategii, a jednocześnie takie, na których oparty może zostać rozwój Powiatu.
O Powiecie Myszkowskim w roku 2015 będzie można powiedzieć, że charakteryzuje się następującymi cechami:
Obszar cechujący się harmonijnym i zrównoważonym rozwojem, opierający swoją przyszłość na skoordynowanym, bezkolizyjnym, wzajemnie wspomagającym się rozwoju trzech sfer: przemysłu, turystyki i rolnictwa.
Powiat będący silnym partnerem dla innych gmin i powiatów, aktywnie biorący udział w budowaniu przyszłości całego regionu.
Obszar cechujący się otwartością, gościnnością, doskonale wkomponowany w struktury gospodarcze województwa śląskiego i uzupełniający je swoim bogactwem.
Ośrodek aktywnej i skonsolidowanej wokół strategii społeczności, cechującej się przedsiębiorczością i innowacyjnością, a jednocześnie kultywującej tradycje.
Miejsce zamieszkania osób o wysokich, stale podnoszonych kwalifikacjach zawodowych i specjalnościach wspomagających gospodarczy rozwój obszaru.
Unikatowy w skali regionu obszar wyróżniający się wysoką jakością środowiska naturalnego, poprawiający zewnętrzny wizerunek całego województwa śląskiego.
Obszar o wyjątkowych walorach naturalnych, wynikających z jurajskiego położenia, oraz o licznych atrakcjach turystycznych.
Jedno z ulubionych miejsc spędzania wolnego czasu przez mieszkańców województwa śląskiego.
Bardzo znany obszar turystyczny, zwłaszcza jeżeli chodzi o turystykę aktywną (także ekstremalną), edukacyjną, rodzinną oraz agroturystykę opartą o istnienie ekologicznych gospodarstw rolnych.
Ośrodek tętniący życiem, w którym stale bądź cyklicznie odbywają się liczne imprezy kulturalne i rozrywkowe potęgujące turystyczną i bytową atrakcyjność powiatu.
Ważny ośrodek gospodarczy - ze znaczącym udziałem firm małych i średnich - grupujący przedsiębiorstwa rozwijające się w oparciu o nowoczesne technologie, nie kolidujące z wymaganiami ekologicznymi i rozwojem turystyki.
Obszar z wysoko wyspecjalizowanym rolnictwem, wspomagającym w dużym stopniu rozwój funkcji turystycznych, rozwiniętym w oparciu o dotychczasowe tradycje oraz wysokie walory środowiska naturalnego.
Ośrodek przemysłu przetwórstwa rolno-spożywczego bazującego na produktach miejscowego rolnictwa.
Atrakcyjne, spokojne i zdrowe miejsce do osiedlania się mieszkańców wielkich miast, z rozwiniętymi usługami społecznymi podwyższającymi standard życia, z którego łatwo i szybko można dostać się do największych ośrodków województwa.
Miejsce stałego osiedlania się osób w wieku poprodukcyjnym, o ustalonym statusie materialnym, mających możliwość skorzystania z usług zdrowotnych i socjalnych.
2. WARIANT GÓRNICZY
Scenariusz optymistyczny
• W średnim horyzoncie czasu (12 – 18 miesięcy), podmioty zainteresowane eksploatacją wolframu, molibdenu i miedzi rozpoczną wspólne prace przygotowujące przedsięwzięcie.
• W ciągu najbliższych dwóch lat zostaną dokładnie udokumentowane złoża wolframu, molibdenu i miedzi na terenie Powiatu Myszkowskiego. Nastąpi oszacowanie ekonomicznej i ekologicznej opłacalności przedsięwzięcia. Wyniki analiz okażą się pomyślne, stając się podstawą do podjęcia decyzji o wydobyciu. Sporządzone zostaną odpowiednie biznes plany. Wynegocjowane zostaną zasady eksploatacji zadowalające zarówno dla inwestorów jak i społeczności lokalnej.
• Atrakcyjność przedsięwzięcia pozwoli na zainteresowanie nim podmiotów prywatnych i publicznych: prywatni inwestorzy, władze krajowe i wojewódzkie.
• Montaż środków finansowych oraz zastosowanie przez władze różnych szczebli odpowiednich instrumentów wspierających pozwolą na rozpoczęcie inwestycji. W przedsięwzięcie zostanie zaangażowany głównie kapitał prywatny. W przedsięwzięciu przewiduje się również możliwość udziału finansowego gmin i Powiatu.
• Do rozpoczęcia inwestycji (horyzont 2,5-3 lata) rozwój gmin i Powiatu będzie miał charakter doraźny i żywiołowy. Niepewne perspektywy będą rysowały się przed turystyką i rolnictwem. Inwestycja, w pierwszej fazie napotka na istotny opór ze strony pewnych grup społeczności lokalnej a zwłaszcza kręgów ekologicznych (nie tylko powiatowych, ale także wojewódzkich), które nie będą miały pełnego zaufania do planowanego przedsięwzięcia.
• Umiejętna kampania promocyjna przekona mieszkańców gmin i Powiatu co do bezpieczeństwa ekologicznego, wyeksponuje korzyści związane z utworzeniem miejsc pracy i zyskami finansowymi. Rozpocznie się proces powstawania małych i średnich przedsiębiorstw, które będą kooperantami powstającej kopalni.
• Zatrzymany zostanie proces migracji ludności, a liczba mieszkańców Powiatu zwiększy się, co z kolei spowoduje wzrost zainteresowania nabywaniem działek budowlanych.
• Rozwój gospodarczy obszaru zostanie oparty na kilku funkcjach. Władze lokalne będą stosowały wszelkie możliwe preferencje dla podtrzymania tradycyjnych działalności, dzięki temu w strukturach gospodarczych dużą rolę będą odgrywały usługi i handel, a także turystyka i rekreacja. Ich rozwój będzie oparty o zwiększony popyt generowany przez pracowników kopalni. Słabo natomiast będą rozwijały się usługi turystyczne i rekreacyjne adresowane do odbiorców spoza Powiatu.
• Nowa kopalnia od początku włączy się aktywnie w kreowanie procesów rozwoju lokalnego. Podjęte przez kopalnię działania, we wspólnym interesie Powiatu i kopalni, będą ukierunkowane na rozwój infrastruktury, edukacji i kultury.
• Osiągnięcie efektywności ekonomicznej nie będzie w żadnym wypadku dokonywane kosztem środowiska naturalnego. W kopalni będą wykorzystywane najnowocześniejsze technologie neutralizujące negatywne ekologicznie wpływy działalności wydobywczej.
• Rozwój górnictwa nie będzie traktowany jako stan docelowy. Nie zostaną zaniechane próby rozwoju innych gałęzi gospodarki. Powiat będzie stopniowo przygotowywał się na przejście do rozwoju wielofunkcyjnego.
Scenariusz pesymistyczny
Wariant górniczy pesymistyczny może przyjąć dwie formy, związane z wystąpieniem następujących zjawisk:
forma pierwsza – podjęcie decyzji o wydobyciu bez właściwego przygotowania,
forma druga – zaniechanie realizacji działań restrukturyzujących gospodarkę Powiatu w oczekiwaniu na budowę kopalni.
Forma pierwsza:
• Decyzja o budowie kopalni zostanie podjęta pospiesznie, w oparciu o niewystarczający materiał analityczny. Ograniczona konsultacja społeczna w połączeniu z brakiem działań promujących rozwój górnictwa na terenie Powiatu spowodują, że mieszkańcy nie będą przekonani o sensowności decyzji.
• Przez pewien okres Myszków może funkcjonować, w kraju a nawet za granicą, jako przykład poświęcenia środowiska naturalnego na rzecz przemysłu. Fakt ten będzie silnie nagłaśniany przez organizacje ekologiczne.
• Umowy pomiędzy władzami lokalnymi a inwestorami będą na tyle nieprecyzyjne, że nie będą pozwalały na egzekwowanie podjętych przez inwestorów zobowiązań.
• Duże zasoby bezrobotnych fachowców zwolnionych z kopalń Aglomeracji Górnośląskiej spowodują, że w kopalni nie będą zatrudnieni mieszkańcy Myszkowa i Powiatu, lecz osoby z zewnątrz (z innych miast). Nierozwiązane zostaną problemy lokalnego rynku pracy.
• Na rozwoju kopalni ucierpi wizerunek Myszkowa i Powiatu. Nie będzie to miejsce atrakcyjne z punktu widzenia turystyki i rekreacji. Równocześnie, zwiększy się popyt na usługi turystyczne i rekreacyjne, wypoczynek weekendowy ze strony pracowników kopalń. Jeżeli środowisko naturalne nie zostanie nadmiernie zdegradowane będą mogły rozwijać się, w ograniczonym zakresie, turystyka weekendowa i rekreacja. Wykluczona będzie jednak konkurencja z obszarami w otoczeniu, które będą bardziej atrakcyjne pod względem jakości środowiska.
• Naruszenie stosunków wodnych spowoduje, że wyraźnemu ograniczeniu ulegnie produkcja rolna. Utracone zostaną zasoby wody głębinowej. Środowisko zostanie skażone wodami pokopalnianymi.
• Stopniowo w trakcie eksploatacji złóż, kryteria ekonomiczne będą brały górę nad wymogami ekologicznymi. W krajobrazie Powiatu i tworzących go gmin pojawią się charakterystyczne cechy dla obszarów górniczych: hałdy, obniżenia terenu. Szkody górnicze przyczynią się do niszczenia urządzeń infrastruktury technicznej (drogi, sieci wodno-kanalizacyjne i gazowe) i substancji mieszkaniowej.
• Zwiększy się tempo zużywania nawierzchni dróg, ze względu na intensywny ruch kołowy. Wzrostowi ulegnie również poziom hałasu. Pogłębi się niewydolność systemów infrastruktury.
• Wysoka konkurencyjność wolframu, molibdenu i miedzi ze złóż światowych doprowadzi do sytuacji, w której kopalnia nie będzie mogła generować wystarczających środków na naprawę wyrządzonych przez siebie szkód. Równocześnie, w bieżącej działalności kopalni, na dalszy plan spychany będzie priorytet ekologiczny.
• Utracone zostaną tradycyjne cechy społeczności lokalnej (aktywność, przedsiębiorczość). Kwalifikacje i profil wykształcenia zostaną podporządkowane wymaganiom górnictwa. Podaż siły roboczej na rynku pracy będzie charakteryzowała wąska specjalizacja. Pracownikom kopalni trudno będzie zmienić pracę.
• Przy intensywnej eksploatacji dojść może do stosunkowo szybkiego (horyzont kilkunastu lat) wyczerpania złóż. Wraz z tym faktem, pojawi się konieczność restrukturyzacji gospodarki i powrót do problemów bieżących związanych z rynkiem pracy, brakiem zasobów do rozwoju nowych funkcji, niewystarczającym poziomem aktywności ekonomicznej mieszkańców.
• Gospodarka wszystkich gmin Powiatu zostanie całkowicie uzależniona od kopalni. Siła ekonomiczna i przetargowa kopalni będzie sprzyjała tworzeniu się monokultury przemysłowej powiatu. Dotychczasowe działalności będą ulegały stopniowemu zanikaniu co zmniejszy dynamikę powstawania małych przedsiębiorstw. Przetrwają jedynie przedsiębiorstwa handlowe i częściowo usługowe.
• Wobec istnienia silnego zaplecza przemysłu górniczego w aglomeracji górnośląskiej nie wykształci się w Pwiecie sektor małych i średnich przedsiębiorstw kooperujących z kopalnią.
• Pogarszający się stan ekologiczny Powiatu spowoduje spadek jago atrakcyjności dla inwestorów zainteresowanych rozwojem przedsiębiorstw opartych na nowoczesnych technologiach.
• Koniunktura na rynku surowcowym będzie się mocno odbijała na kondycji ekonomicznej Powiatu i tworzących go gmin. Niezrównoważona struktura gospodarki będzie stanowiła istotną barierę w procesie elastycznego dostosowania do zmian popytu na rynkach zewnętrznych.
Forma druga:
• W oczekiwaniu na budowę kopalni zaniechane zostaną szersze działania zmierzające do wspierania rozwoju innych dziedzin gospodarki. Kopalnia będzie traktowana jako panaceum na wszystkie problemy Powiatu.
• Proces negocjacji pomiędzy inwestorem, władzami lokalnymi, środowiskami ekologicznymi będzie się wydłużał, odsuwając realizację inwestycji na bliżej nieokreśloną przyszłość.
• Wstępne plany, harmonogramy realizacji (a nawet zawarte umowy) będą renegocjowane, korygowane, a termin realizacji inwestycji będzie przesuwany. Rozwój Powiatu zostanie zahamowany.
Scenariusz najbardziej prawdopodobny:
Poniższy scenariusz zakłada, że przeprowadzone badania złóż wszechstronnie uzasadnią racjonalność decyzji o wydobyciu (przekrój ekonomiczny, społeczny, ekologiczny).
• Po stwierdzeniu opłacalności eksploatacji rozpocznie się proces poszukiwania inwestorów. Będzie to proces długotrwały, w którym oprócz podmiotów gospodarczych udział wezmą przedstawiciele władz lokalnych, regionalnych i centralnych. Negocjacje będą trwały długo ze względu na wysoką kapitałochłonność przedsięwzięcia. Ścierać się będą racje polityczne, ekonomiczne i ekologiczne a ich wynik nie jest do końca przesądzony. Inwestycja powinna być atrakcyjna przede wszystkim dla województwa śląskiego. Jest ona bowiem w stanie wchłonąć część osób odchodzących z górnictwa oraz dostarczyć zleceń dla firm z otoczenia górnictwa.
• Pojawienie się wszelkich efektów związanych z kopalnią będzie mocno przesunięte w czasie. Natychmiastowym efektem będą jedynie protesty środowisk ekologicznych.
• Dojście inwestycji do skutku gwarantuje dostarczenie lokalnej gospodarce silnych impulsów rozwojowych. Na etapie budowy kopalni zaangażowane będą głównie firmy spoza Powiatu (wyspecjalizowane przedsiębiorstwa górnicze, geologiczne itp., które na terenie Powiatu nie występują), ale stopniowo zwiększać się będzie liczba mieszkańców Powiatu zatrudnionych przy realizacji inwestycji. W funkcjonującej kopalni pracować będą przede wszystkim mieszkańcy Powiatu. Należy jednak zaznaczyć, że jest to perspektywa dosyć odległa.
• Gospodarka Powiatu zostanie zdominowana przez górnictwo. Z jednej strony pomoże to w restrukturyzacji przedsiębiorstw i rolnictwa (dostarczy odpowiedniej liczby miejsc pracy), z drugiej zaś osłabi aktywność i przedsiębiorczość mieszkańców. Nie rozwiną się funkcje turystyczne.
• Sytuacja na rynku pracy powinna być bardzo dobra. Kopalnia i jej kooperanci powinni stwarzać odpowiednią liczbę nowych miejsc pracy. Można oczekiwać również - na skutek podwyższenia dochodów mieszkańców – sprzyjających warunków do rozwoju usług.
• Wraz z rozwojem kopalni mogą pogorszyć się warunki dla rozwoju pewnych funkcji gospodarczych. Rozczarowani mogą być przede wszystkim mieszkańcy wiążący swoją przyszłość z rozwojem turystyki, a zwłaszcza agroturystyki. Wysoka atrakcyjność turystyczna pobliskich obszarów będzie wykluczała ten kierunek rozwoju nawet przy zachowaniu przez kopalnię wszelkich norm ekologicznych.
• Zostanie ustalony nowy wizerunek Powiatu, jako obszaru przemysłowego, rozwijającego się dynamicznie, lecz monofunkcyjnego.
• W rozwoju Powiatu będą pojawiały się nieciągłości wynikające ze zmian w opłacalności wydobycia (zmiany koniunktury).
• Wraz z wyczerpywaniem złóż zacznie pojawiać się problem restrukturyzacji. Możliwe będzie jednak wcześniejsze przygotowanie się do tego procesu. Główną barierą może się wtedy okazać nowo ukształtowana wielkoprzemysłowa mentalność mieszkańców, wykluczająca przedsiębiorczość i samodzielność. Będzie to jednak problem przyszłości wykraczającej znacznie poza horyzont strategii.
• W rozpatrywanym horyzoncie strategicznym – jeżeli zasoby molibdenu, wolframu i miedzi okażą się wystarczająco duże – można myśleć jedynie o uruchomieniu kopalni w jej docelowej formie. Pełnia efektów inwestycji (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych) ujawni się dopiero pod koniec tego horyzontu, lub też będzie dotyczyła już czasu po roku 2010.
Powyższe scenariusze sygnalizują potencjalne szanse i zagrożenia. Wytyczają też kierunki myślenia o przyszłości Powiatu.
6.
WIZJA ROZWOJU POWIATU MYSZKOWSKIEGO
W
izja rozwoju Powiatu Myszkowskiego została wygenerowana przy założeniu, że strategiczne przemiany na tym obszarze zostaną przeprowadzone w horyzoncie czasowym sięgającym roku 2015. Prezentowana wizja zawiera najbardziej pożądane stany i wartości, do których należy dążyć w strategii, a jednocześnie takie, na których oparty może zostać rozwój Powiatu.
O Powiecie Myszkowskim w roku 2015 będzie można powiedzieć, że charakteryzuje się następującymi cechami:
Obszar cechujący się harmonijnym i zrównoważonym rozwojem, opierający swoją przyszłość na skoordynowanym, bezkolizyjnym, wzajemnie wspomagającym się rozwoju trzech sfer: przemysłu, turystyki i rolnictwa.
Powiat będący silnym partnerem dla innych gmin i powiatów, aktywnie biorący udział w budowaniu przyszłości całego regionu.
Obszar cechujący się otwartością, gościnnością, doskonale wkomponowany w struktury gospodarcze województwa śląskiego i uzupełniający je swoim bogactwem.
Ośrodek aktywnej i skonsolidowanej wokół strategii społeczności, cechującej się przedsiębiorczością i innowacyjnością, a jednocześnie kultywującej tradycje.
Miejsce zamieszkania osób o wysokich, stale podnoszonych kwalifikacjach zawodowych i specjalnościach wspomagających gospodarczy rozwój obszaru.
Unikatowy w skali regionu obszar wyróżniający się wysoką jakością środowiska naturalnego, poprawiający zewnętrzny wizerunek całego województwa śląskiego.
Obszar o wyjątkowych walorach naturalnych, wynikających z jurajskiego położenia, oraz o licznych atrakcjach turystycznych.
Jedno z ulubionych miejsc spędzania wolnego czasu przez mieszkańców województwa śląskiego.
Bardzo znany obszar turystyczny, zwłaszcza jeżeli chodzi o turystykę aktywną (także ekstremalną), edukacyjną, rodzinną oraz agroturystykę opartą o istnienie ekologicznych gospodarstw rolnych.
Ośrodek tętniący życiem, w którym stale bądź cyklicznie odbywają się liczne imprezy kulturalne i rozrywkowe potęgujące turystyczną i bytową atrakcyjność powiatu.
Ważny ośrodek gospodarczy - ze znaczącym udziałem firm małych i średnich - grupujący przedsiębiorstwa rozwijające się w oparciu o nowoczesne technologie, nie kolidujące z wymaganiami ekologicznymi i rozwojem turystyki.
Obszar z wysoko wyspecjalizowanym rolnictwem, wspomagającym w dużym stopniu rozwój funkcji turystycznych, rozwiniętym w oparciu o dotychczasowe tradycje oraz wysokie walory środowiska naturalnego.
Ośrodek przemysłu przetwórstwa rolno-spożywczego bazującego na produktach miejscowego rolnictwa.
Atrakcyjne, spokojne i zdrowe miejsce do osiedlania się mieszkańców wielkich miast, z rozwiniętymi usługami społecznymi podwyższającymi standard życia, z którego łatwo i szybko można dostać się do największych ośrodków województwa.
Miejsce stałego osiedlania się osób w wieku poprodukcyjnym, o ustalonym statusie materialnym, mających możliwość skorzystania z usług zdrowotnych i socjalnych.
|